Krótka Historia TRIZ

8 wrzesień 2017 Historia TRIZ
altszullerhistoria trizsouchkov

Valeri Souchkov, © 2008, ostatnio edytowane: Listopad 2016

© przekład polski 2017 – Magdalena Zadworna i Michał Hałas


Wcześniej czy później wszyscy żywo zainteresowani TRIZ i Systematyczną Innowacyjnością zaczynają zastanawiać się nad historią TRIZ zadając sobie pytania: dlaczego istnieje aż tyle narzędzi TRIZ, co było po czym, oraz jak rozwijały się zarówno sam TRIZ jak i społeczność wokół niego.

Zważając na fakt, iż TRIZ jest rezultatem ponad 50-ciu lat ogromnych wysiłków wielu wybitnych osób, byłoby niemożliwe wymienienie każdej z tych osób indywidualnie. Również nie jest możliwe w krótkim artykule wymienienie wszystkich narzędzi i technik TRIZ. Warto natomiast zaznaczyć wysiłki Vladimira Petrova, który bada historię ewolucji kilku głównych narzędzi TRIZ [26, 32].

Niniejszy artykuł nie przedstawia pełnej ścieżki rozwoju TRIZ. Skupia się raczej na wyznaczeniu najważniejszych wydarzeń, które w sposób szczególny wpłynęły na powstanie i rozwój TRIZ.

Informacje zawarte w niniejszym artykule pochodzą z różnych źródeł o TRIZ, pracach Vladimira Petrova na temat ARIZ [32] oraz osobistych obserwacji rozmów z osobami, które uczestniczyły w początkowych i późniejszych okresach tworzenia TRIZ takiego, jakim go znamy dzisiaj.


  • 1946-1949:
    • Altshuller rozpoczyna rozwój pierwszych swoich pomysłów dotyczących wdrażania podejścia metodycznego w kreatywności technicznej, przeprowadza pierwsze sesje szkoleniowe. Wtedy właśnie odkrywa systematyczną naturę ewolucji technicznej i definiuje kluczową rolę pokonywania sprzeczności technicznych w tworzeniu rozwiązań innowacyjnych. Altshuller dochodzi do przekonania, że innowacyjność to nie przypadkowy proces polegający wyłącznie na niekontrolowanej kreatywności innowatora, a raczej, że te przełomowe rozwiązania techniczne podlegają trendom, których można się nauczyć i wykorzystywać do tworzenia nowych efektywnych rozwiązań.
  • 1950-1954:
    • W 1950 roku G. Altshuller pisze list do Stalina, w którym ostro krytykuje system innowacyjny obowiązujący w ZSRR. W związku z tym zostaje oskarżony o propagandę antysowiecką, aresztowany i zesłany jako więzień polityczny na Syberię. W 1954 roku wypuszczony i zrehabilitowany .
  • 1956:
    • Altshuller i R. Shapiro publikują artykuł w czasopiśmie „Pytania Psychologii” pod tytułem „O Kreatywności Technicznej” [1]. Jest to pierwsza oficjalna publikacja zawierająca kluczowe zagadnienia, które w przyszłości umożliwią stworzenie TRIZ (samo określenie „TRIZ” powstało czternaście lat później, w 1970 roku). Artykuł Altshullera i Shapiro przedstawia koncepcje sprzeczności technicznej, rozwiązania idealnego, innowacyjnego myślenia systemowego (dziś znanej jako 9 okien, Operator Systemowy lub Myślenie Wieloekranowe), Prawa Kompletności Systemu Technicznego i Zasad Innowacyjnych.
    • Powstaje pierwszy dziesięcioetapowy algorytm pomagający rozwiązywać problemy. Zawiera on pierwsze pięć Zasad Innowacyjnych (które później staną się zasadami należącymi do bardziej ogólnej listy 40 Zasad Innowacyjnych znanych powszechnie dzisiaj). Rozpoczęto intensywne poszukiwanie nowych Zasad Innowacyjnych.
  • 1957-1962:
    • Algorytm zawiera już 15 etapów i 18 Zasad Wynalazczych. Etap Idealnego Rozwiązania (Idealnego Wyniku Końcowego) został włączony do algorytmu.
  • 1963:
    • Algorytm otrzymuje nazwę ARIZ (Algorytm Rozwiązywania Innowacyjnych Zadań). Zawiera 18 etapów i 7 Zasad Innowacyjnych (z 39-ma podtypami) [2].
    • Altshuller prezentuje pierwszy system Trendów Ewolucji Systemów Technicznych.
  • 1964:
  • 1965:
    • Nowa wersja ARIZ zawiera 25 etapów, 35 Zasad Innowacyjnych oraz Macierz Rozwiązywania Sprzeczności Technicznych (32×32 parametrów).
    • W tym czasie, przy okazji rozwijania narzędzia do innowacyjnego rozwiązywania problemów Altszuller i jego współpracownicy zwrócili szczególną uwagę na techniki Rozwoju Twórczej Wyobraźni [5] (na przykład Metoda Obiektów Skupienia, Fantograma, Operator “Wielkość-Czas-Koszt”).
    • Altszuller wprowadził definicję “Maszyny Idealnej”.
  • 1969:
    • Altshuller tworzy AZOIIT (Publiczny Instytut Kreatywności Wynalazczej w Azerbejdżanie), który zostaje pierwszym centrum rozwojowym i szkoleniowym ARIZ z ZSRR.
    • Altshuller zakłada OLMI (Publiczny Instytut Metodologii Wynalazczej): otwartą inicjatywę, której zadaniem jest połączenie sił wszystkich sympatyków i developerów ARIZ. Rozpoczyna masową korespondencję listowną z ogromną ilością ludzi w ZSRR, którzy przejawiają zainteresowanie jego metodami i/lub chcą wesprzeć ich rozwój.
  • 1970:
    • Altshuller po raz pierwszy używa terminu „TRIZ” w broszurze „Teoria i Praktyka Rozwiązywania Problemów Wynalazczych: Program Szkoleniowy”, opublikowany w Baku.
  • 1971:
    • ARIZ-71 zawiera już 35 etapów, 40 Zasad Wynalazczych (z 88-ma podtypami). Prezentowana jest Macierz Rozwiązywania Sprzeczności Technicznych 39×39 (znana dzisiaj powszechnie jako Macierz Altshullera). ARIZ-71 jest wielkim krokiem w rozwoju TRIZ. Wprawadzono Operator „Wielkość-Czas-Koszt”, pierwszą wersję Metody Małych Ludzików, nawiązując do efektów fizycznych w rozwiązywaniu problemów wynalazczych.
    • Youri Gorin prezentuje Bazę Efektów Fizycznych [4], łącząc ogólne funkcje techniczne ze szczególnymi efektami i zjawiskami fizycznymi.
  • 1974:
    • V. Mitrofanov otwiera Szkołę TRIZ w St. Petersburgu. Była ona prawdopodobnie najbardziej wpływowym centrum szkoleniowym i rozwojowym TRIZ w byłym ZSRR.
  • 1975:
    • Wprowadzone zostało nowe podejście do rozwiązywania problemów wynalazczych: Modelowanie Wepolowe razem z 5-cioma Standardami Wynalazczymi (które później przerodziły się w 76 Standardów [10])
    • ARIZ-75B zawiera 35 etapów, przedstawia wiele przełomowych konceptów TRIZ: Sprzeczności Fizyczne i Modelowanie Wepolowe. Altshuller podkreśla, że aby osiągnąć idealne rozwiązanie techniczne nie wystarczy użycie Macierzy Rozwiązywania Sprzeczności Technicznych, którą uważał za dość rozwiniętą metodę prób i błędów. Dlatego Macierz została wykluczona z głównego ARIZ (używana tylko jako narzędzie dodatkowe), a wszystkie działania zmierzające do rozwiązywania problemów innowacyjnych skupiają się na formułowaniu i eliminacji sprzeczności fizycznych.
  • 1977:
    • ARIZ-77 zawiera 31 etapów i przedstawia idee sprzeczności fizycznej na mikro-poziomie, par komponentów sprzecznych, czasu operacyjnego i przestrzeni operacyjnej. Wykorzystanie Macierzy Rozwiązywania Sprzeczności Technicznych jest coraz bardziej ograniczane.
    • Odbywa się prezentacja 18-tu Standardów Wynalazczych.
  • 1979:
    • Altshuller publikuje książkę „Kreatywność jako nauka ścisła”, którą wciąż uważa się za jego najważniejszą publikację [6].
    • W tym samym czasie Altshuller definiuje Teorię Ewolucji Systemów Technicznych (rosyjski skrót TRTS) jako osobny temat do studiowania oraz odkrywa Linie Życia Systemów Technicznych, później znane jako 9 Trendów Ewolucji Systemów Technicznych.
  • 1982:
    • ARIZ-82 zawiera 34 etapy, przedstawia koncept „Elementu-X” oraz mini-problemu, tabelę Konfliktów Typowych, Zasady Rozwiązywania Sprzeczności Technicznych, Metodę Małych Ludzików.
    • Macierz Rozwiązywania Sprzeczności Technicznych oraz 40 Zasad Wynalazczych są na stałe wyłączone z ARIZ. Altshuller identyfikuje ARIZ jako narzędzie dla rozwiazywania „niestandardowych” problemów wynalazczych. Pozostałe „standardowe” problemy wynalazcze powinny być rozwiązywane poprzez użycie Standardów Wynalazczych. Jasno nakreślono wtedy, że Standardy Wynalazcze nie są oddzielnym narzędziem do rozwiązywania problemów, ale są ściśle związane z Trendami i Zasadami Ewolucji Technologii. Dlatego też nowo dodane Standardy Wynalazcze zawierają trendy ewolucyjne systemów technicznych. Społeczność TRIZowców kontynuuje szczegółowe badania Standardów Wynalazczych oraz Trendów i Zasad Ewolucji Technologicznej.
    • Prezentacja 54 Standardów Wynalazczych.
    • Altshuller inicjuje nowe badania nad Efektami Biologicznymi [8], które uważa za analogię do Efektów Fizycznych.
    • Rozszerzenie przydatności TRIZ na działania wynalazcze w innych dziedzinach, również w sztuce [21] i matematyce [17].
  • 1985:
    • Kamień milowy w ewolucji TRIZ: publikacja ARIZ-85C [9,15]. Jest to ostatnia oficjalna wersja ARIZ. Algorytm zawiera 32 etapy, przedstawia wiele nowych reguł i wskazówek, jak również podkreśla ważność czasu, miejsca oraz zasobów materialno-polowych (wepolowych) w otrzymywaniu idealnego rozwiązania problemu. Odniesienia do Standardów Wynalazczych kilkukrotnie znajdują się w ARIZ-85C.
    • System Standardów Wynalazczych podzielony jest na pięć klas pokrywających się z zasadami ewolucji systemów technicznych i zawiera 76 Standardów Wynalazczych (używanych do dzisiaj).
    • Prezentacja dodatków do Bazy Efektów Fizycznych: Baza Efektów Geometrycznych oraz Baza Efektów Chemicznych [14].
    • Altshuller stwierdza, że nie ma dalszej potrzeby  rozwoju  ARIZ-85C, ponieważ po przeprowadzeniu testów tego narzędzia na tysiącach rzeczywistych problemów udowodniono jego efektywność. Altshuller uważa dalszą ewolucję ARIZ i Teorii Ewolucji Systemów Technicznych za poważny krok w stronę OTSM (rosyjski skrót od „Ogólnej Teorii Skutecznego Myślenia”).
    • Grupa ekspertów TRIZ (w tym B. Zlotin, S. Litvin oraz V. Gerasimov) stworzyli technikę FCA (Analizy Funkcjonalno-Kosztowej) [13] do analizowania systemów technicznych i produktów bazujących na szacowaniu interakcji funkcjonalnych w tych systemach.
    • Rozszerzoną wersję TRIZ nazwano FCA-TRIZ (dziś zwaną Analizą Funkcjonalną; termin FCA-TRIZ nie jest już dziś w użyciu, ponieważ FCA jest nierozerwalnym elementem TRIZ).
    • Równolegle prowadzone są badania nad Trendami i Zasadami Ewolucji Systemów TRIZ
    • Oficjalnie akceptowana wersja FCA-TRIZ zawiera: ARIZ-85C, Bazy Efektów Fizycznych, Geometrycznych oraz Chemicznych, 76 Standardów Wynalazczych, system Praw (Trendów) Ewolucji Technologicznej, Analizę Funkcjonalną, Idealizację Funkcjonalną (dziś znaną jako „Trimming”).
  • 1986-1988:
    • Altshuller przenosi swoją uwagę na rozwój osobowości kreatywnej. Razem z I. Vertkinem badają pokaźną ilość biografii wybitnie kreatywnych ludzi i kładą fundament dla Teorii Rozwoju Osobowości Twórczej (skrócone po rosyjsku jako TRTL), opisującej typy barier i sprzeczności napotykanych przez takie osoby podczas procesów twórczych, jak i sposoby przezwyciężania tych barier.
    • Przedstawiono wersję TRIZ dla dzieci, a raporty jego zastosowania w przedszkolach i szkołach spływają do centrali.
    • Dotychczas TRIZ był mocno połączony z ARIZ (dwa określenia były używane niemal naprzemiennie). W tym czasie jednak wiele technik TRIZ (Standardy Wynalazcze, Efekty Fizyczne, etc.) zaczyna się wyodrębniać, oddzielając niejako TRIZ i ARIZ.
  • 1989:
    • Invention Machine Corp. (dziś należące do HIS [51]) wypuszcza na rynek pierwszy program TRIZ – „Invention MachineTM” który później ewoluował do TechOptimizerTM i Goldfire InnovatorTM. Program zawiera w sobie Analizę Funkcjonalną, 40 Zasad, Macierz Rozwiązywania Sprzeczności Technicznych, 76 Standardów, Bazy Efektów Fizycznych, Chemicznych i Geometrycznych, Feature Transfer (Scalanie Systemów Alternatywnych). Program ten przywraca niezależność Macierzy Rozwiązywania Sprzeczności Technicznych, narzędzia wygodnego w użyciu nawet dla początkujących użytkowników TRIZ (współczesna wersja tego programu zawiera również Wyszukiwarkę Semantyczną patentów i innych informacji dotyczących funkcyjności technicznej oraz bardzo szeroko już rozbudowaną Bazę Efektów).
    • W tym samym czasie zaprezentowano Bazę Efektów Technologicznych, która łączy funkcje techniczne ze konkretnymi technologiami.
    • Khomenko rozpoczyna pracę nad OTSM-TRIZ [18], która wprowadza zasady i techniki do rozwoju systematycznych umiejętności skutecznego kreatywnego myślenia, które jest niezależne od branży – i dla dzieci i dla dorosłych.
    • Powstaje Stowarzyszenie TRIZ.
  • 1990:
    • Ukazuje się rosyjskojęzyczny „Journal of TRIZ” (publikacja została wstrzymana z powodów finansowych w 1997 roku, wznowiona w 2005 roku i po dwukrotnym wydaniu znów wstrzymana).
    • Invention Machine Labs prezentuje program w języku angielskim, rozpoczynając ekspansję TRIZ za granicami byłego ZSRR.
  • 1991-1994:
    • Altshuller i I. Vartkin publikują swoja książkę „Strategia życia człowieka kreatywnego” [20], w której podsumowują wyniki pracy nad Teorią Rozwoju Kreatywnej Osobowości.
    • Ideation International z USA prezentuje Innovation Workbenchtm[50], oprogramowanie, które zawiera technikę swobodnego badania sytuacji wynalazczych Problem Formulator oraz zestrukturyzowaną bazę danych Operatorów Wynalazczych, powstałych z Zasad Wynalazczych, Standardów Wynalazczych oraz Efektów Fizycznych (obecnie Ideation International oferuje różne zestawy software odnoszące się do TRIZ).
    • Timkhov publikuje bazę Efektów Biologicznych [19].
  • 1995-1996:
    • Altshuller przedstawia strukturę, organizację i strategię rozwoju międzynarodowego stowarzyszenia TRIZ.
    • Ellen Domb zakłada ogólnodostępny Online TRIZ Journal, w którym poblikuje co miesiąc nowe prace na temat TRIZ [47].
  • 1997:
    • Zarejestrowano The International TRIZ Association MATRIZ (skrót pochodzi z języka rosyjskiego) [57].
  • 1998:
    • Altshuller przygotowuje listę 65-ciu „Masterów TRIZ”, w której wymienia osoby najbardziej zaangażowane w rozwój TRIZ.
    • 24 września Altshuller umiera, a dalsza koordynacja rozwoju TRIZ niemal kompletnie zanika.
  • 1999-2003:
    • W 1999 Stowarzyszenie TRIZ przekazuje wszystkie prawa do Międzynarodowego Stowarzyszenia TRIZ (MATRIZ).
    • Różne jednostki zorganizowane dookoła TRIZ opracowują swoje wersje (I-TRIZ, TRIZ+, xTRIX, CreaTRIZ, OTSM-TRIZ) sprawiając, że narzędzia stworzone za życia Altshullera nazywa się „TRIZem klasycznym” [22].
    • Creax (Belgia) wypuszcza pierwszą wersję oprogramowania „Innovation Suite”.
    • D. Mann publikuje „Praktyczną innowacyjność systematyczną dla biznesu i zarządzania”, która staje się pierwszym podręcznikiem wskazującym jakie zastosowanie ma TRIZ i jego narzędzia w biznesie i zarządzaniu [29].
    • Kontynuacja badań nad zastosowaniem TRIZ w dziedzinach nietechnicznych (najbardziej rozwinięte dzisiaj to TRIZ w biznesie i zarządzaniu, OTSM-TRIZ dla najmłodszych [33], TRIZ w pedagogice [24]).
    • Powraca w nowej wersji Macierz rozwiązywania technicznych sprzeczności (dziś lepiej znana jako Macierz 2003 [27]), pomimo wykluczenia z kanonu narzędzi podstawowych TRIZ jeszcze przez Altszullera.
    • Adaptacje 40 Zasad Wynalazczych w różnych dziedzinach (biznes, sztuka, architektura, przemysł itd.) Macierz sprzeczności i 40 Zasad  do dzisiaj są najczęściej używanymi narzędziami TRIZ, mimo że ich zastosowanie jest z natury rzeczy ograniczone.
    • Prezentacja uproszczonej wersji TRIZ, Systematyczne Myślenie Wynalazcze (SIT) [52] i jego wariacji: ASIT (Zaawansowane Systematyczne Myślenie Wynalazcze) [55] i USIT (Zunifikowane Systematyczne Myślenie Wynalazcze) [37] – narzędzia te nie są poparte przez większość społeczonści TRIZ ze względu na zbyt głębokie uproszczenia i eliminację niektórych kluczowych koncepcji TRIZ.
    • W 2000 roku powstaje ETRIA – Europejskie Stowarzyszenie TRIZ w celu dalszej promocji TRIZ w Europie i poza nią [56]. ETRIA organizuje się doroczne konferencje „TRIZ Future”.
    • Powstają kolejne stowarzyszenia TRIZ: we Francji (TRIZ France Association), Włoszech (Italian TRIZ Association APEIRON), Korei (Korea TRIZ Association), Tajwanie (Society of Systematic Innovation in Taiwan).
    • W USA powstaje Instytut Badań TRIZ im. Altszullera [59].
  • 2004-2008:
    • Powstają liczne narzędzia pomocne w rozwiązywaniu skomplikowanych problemów analitycznych i zarządczych: Korzeń Sprzeczności (RCA+) [28].
    • w celu dekompozycji problemów wynalazczych do sprzeczności leżących u korzenia, Problem Flow Technology, Problem Networking [18] do zarządzania złożonymi problemami z udziałem całych sieci sprzeczności.
    • Pojawiły się nowe narzędzia oparte o poprzednich opracowania, takie jak Hybrydyzacja – bardziej rozwinięta Alternative Systems Merging [30], Functional Clues [34], Anticipatory Failure Determination (AFD) [39], Function-Oriented Search [31], Standardy Innowacyjne dla Systemów Biznesowych i Evolutionary Radar Plot for Mapping Trends of Systems Evolution.
    • Specjaliści TRIZ z GEN3 Partners (USA) pod nadzorem S. Litwina wprowadzili ramy określania MPV (Main Parameters of Value), które wprowadzają innowacje w kontekście wartości dla klienta [35].
    • Zaproponowano system 150 standardów wynalazczych [26].
    • D. Mann przedstawił Matrycę Sprzeczności dla IT / innowacji  w oprogramowaniu [36].
    • Różne systemy Trendów Ewolucji Technologii są udostępniane przez niezależnych deweloperów i grupy rozwojowe TRIZ oraz wprowadzono nowe linie ewolucji systemów: na przykład aktualna wersja programu Directed Evolution [25] firmy Ideation International (USA) prezentuje 400 linii ewolucji systemów technicznych.
    • Podejmowane są liczne próby integracji TRIZ z nowoczesnymi metodami zarządzania jakością (np. Quality Function Deployment – QFD), a także systemami jak Six Sigma (np. TRIZ jest stosowane w Projektowaniu dla Six Sigma – DFSS).
    • Powstało Towarzystwo TRIZ w Japonii.
    • TRIZ Summit: w 2005 r. uruchomiono doroczną konferencję twórców TRIZ.
  • 2009-2016:
    • Wprowadzono nowe wersje i modyfikacje ARIZ: ARIP-2009 autorstwa G. Iwanowa [38], ARIZ 2010, wersja 3 autorstwa Vladimira Petrova [37], ARIZ-Universal-2014 M. Rubina [42].
    • Zaproponowano zaawansowaną modyfikację Analizy funkcjonalnej [41].
    • Unia Europejska udzieliła wsparcia finansowego dla projektu „FORMAT” w latach 2012-2014, którego celem było opracowanie metodologii prognozowania opartego na TRIZ i planowania technologii produkcji. Podręcznik, który powstał w wyniku projektu, jest publicznie dostępny [43].
    • Stowarzyszenie MATRIZ opublikowało pierwszą wersję „Słownika pojęć związanych z TRIZ”, w której znaleźć można ponad 360 definicji w języku angielskim.
    • Stowarzyszenie Inżynierów Niemieckich (VDI) rozpoczęło przygotowanie standardu branżowego, obejmującego TRIZ: wytycznych VDI 4521 [45].
    • Wyniki badań akademickich dotyczących licznych tematów związanych z TRIZ dla zastosowań technologicznych i nietechnicznych oraz połączenia TRIZ z innymi metodami są regularnie prezentowane na międzynarodowych konferencjach TRIZ: TRIZ Future, TRIZfest, Międzynarodowa Konferencja na temat Innowacji Systemowych, Global TRIZCON, Japońskiego Sympozjum TRIZ.
    • Wprowadzające lub rozszerzone kursy TRIZ są prowadzone przez ponad 100 uniwersytetów na całym świecie. Oficjalny 82-godzinny kurs (z 54-godzinnym rozszerzeniem) na poziomie licencjatu i studiach magisterskich uruchomiony na Uniwersytecie Twente w 2009 r. W Holandii [45].
    • Wiele globalnych korporacji wprowadziło wewnętrzne systemy szkolenia i certyfikacji TRIZ, np. POSCO TRIZ University, program szkoleniowy TRIZ firmy Samsung, program TRIZ firmy General Electric, itd.
    • Międzynarodowe Stowarzyszenie TRIZ (MATRIZ) powołuje do istnienia Międzynarodowy Uniwersytet TRIZ.
    • Międzynarodowe Stowarzyszenie TRIZ (MATRIZ) wprowadziło system certyfikacji, który staje się wiodącym systemem certyfikacji TRIZ.
    • Instytut Altszullera w USA wprowadza system certyfikacji TRIZ.
    • Instytut Altszullera uruchamia największy sklep internetowy książek i filmów TRIZ.
    • Internetowy„TRIZ Journal” jest ponownie uruchomiony przez BMGI (USA).
    • Publiczne stowarzyszenia TRIZ pojawiły się w Australii, Chinach, Indiach, Malezji, Tajlandii, USA.
    • Do 2016 r. ponad 80 stowarzyszeń TRIZ stało się członkami stowarzyszenia MATRIZ, w tym stowarzyszenia regionalne / krajowe oraz społeczności TRIZ międzynarodowych firm, takich jak Stowarzyszenie Siemens TRIZ, Samsung Display TRIZ Association.


Referencje (w porządku chronologicznym, z wyjątkiem stron internetowych; linki sprawdzone w dniu 20 lipca 2015 roku):

 

  1. G. Altshuller & R. Shapiro. “About Technical Creativity” in Questions of Psychology, #6, 37-49. 1956 (in Russian).
  2. G. Altshuller. How to Work on an Invention: About a Theory of Inventiveness. Azbuka Ratsionalizatora, Tambov, 1963 (In Russian)
  3. G. Altshuller. Algorithm of Invention. Moscow: Moscowskiy Rabochy. 1969, 1973 (in Russian), translated to English: G.Altshuller, The Innovation Algorithm: TRIZ, systematic innovation, and Technical Creativity, Worchester, Massachusetts: Technical Innovation Center, 1999
  4. Yu. Gorin. A Pointer to Physical Effects for Solving Inventive Problems, Baku, 1973 (in Russian)
  5. B. Zlotin & S. Litvin. Creative Imagination Development, St. Petersburg, 1977 (in Russian)
  6. G. Altshuller. Creativity as an Exact Science: Theory of Solving Inventive Problems, Sovetskoe Radio, Moscow, 1979 (In Russian); translated to English as G.Altshuller, Creativity as an Exact Science: The Theory of the Solution of Inventive Problems, Gordon and Breach Science Publishers, 1984, 1988
  7. G. Altshuller. The Art of Inventing: And Suddenly the Inventor Appeared, Moscow, Detskaya Literatura, 1984 (in Russian, translated to English: G. Altshuller, And Suddenly the Inventor Appeared, Technical Innovation Center, 1996).
  8. G. Altshuller. Biological Effects as Analogy of Physical Effects, Baku, 1982 (in Russian)
  9. G. Altshuller. Algorithm for Solving Inventive Problems ARIZ-85C, 1985 (in Russian)
  10. G. Altshuller. Inventive Standards 76, 1985 (in Russian)
  11. G. Altshuller. To find an Idea: Introduction to the Theory of Solving Inventive Problems, Nauka, Novosibirsk, 1986 (in Russian)
  12. I. Vikentiev. A Spatial Geometrical Operator, St. Petersburg, 1987 (in Russian)
  13. V. Gerasimov and S. Litvin. FCA (Function-Cost Analysis) and Methods of Technical Creativity, St. Petersburg, 1988 (in Russian)
  14.  Yu. Salamatov. “Achievements at Molecular Level: Chemistry helps with solving complex inventive problems”, in A Thread in a Labyrinth, Karelia, Petrozavodsk, 1988 (in Russian)
  15. G. Altshuller, B. Zlotin, A. Zussman & V. Filatov. Search for New Ideas: From Insight to Technology, Kishinev, Karta Moldavenyaske, 1989 (in Russian)
  16. S. Litvin & A. Lyubomirski. “About the Database of Technological Effects”, in the Journal of TRIZ, v. 1, #2, 1990, 22-27 (in Russian)
  17. V. Tsourikov. “Mathematical Effects: a new Part of Information Collection in TRIZ”, in the Journal of TRIZ, v.2, #1, 1991, 48-55 (in Russian)
  18. N. Khomenko. TRIZ as a General Theory of Powerful Thinking (OTSM), collection of articles, 1992-2003, http://www.trizminsk.org/e/prs/kho.htm (in Russian)
  19. V. Timokhov. Biological Effects: Help for a Biology Teacher, Riga, NTZ Progress, 1993 (in Russian)
  20. G. Altshuller & I. Vertkin. How to Become a Genius: A Life Strategy of a Creative Person, Minsk, Belarus, 1994 (in Russian)
  21. Yu. Murashkovsky. Biography of Arts: Foundations of a Theory of Arts Systems Evolution, Skandinavia, Petrozavodsk, 1997 (in Russian)
  22. B. Zlotin, A. Zusman, G. Altshuller & V. Philatov. Tools of Classical TRIZ, Ideation International Inc., 1999
  23. S Kaplan, S. Visnepolschi, B. Zlotin & A. Zusman. New Tools for Failure and Risk Analysis: An Introduction to Anticipatory Failure Determination (AFD) and The Theory of Scenario Structuring, Ideation International Inc., 1999
  24. A. Gin. Principles of Pedagogical Technology, Vita Press, Moscow, 1999 (in Russian)
  25. B. Zlotin and A. Zusman. Directed Evolution: Philosophy, Theory and Practice, Ideation International Inc., 2001
  26. V. Petrov. History of Developing Standards, Tel-Aviv, 2003 (In Russian), http://www.trizland.ru/trizba/pdf-books/trizba-6-24.pdf
  27. D. Mann, S. Dewulf, B. Zlotin, A. Zusman. Matrix 2003, Ieper, Creax Press, 2003
  28. V. Souchkov. „Root Conflict Analysis (RCA+): Structuring and Visualization of Contradictions,” in Proc. ETRIA TRIZ Future 2005 Conference, Graz, November 16-18, 2005, Leykam Buchverlag, 2005.
  29. D. Mann. Hands-on Systematic Innovation for Business and Management, Lazarus Press, 2004.
  30. V. Prushinskiy, G. Zainiev, & V. Gerasimov. Hybridization: the New Warfare in the Battle for the Market, Ideation International, Inc., 2005
  31. S. Litvin. “New TRIZ-based Tool: Function-Oriented Search (FOS)”, in the TRIZ Journal, August 2005, http://www.triz-journal.com/archives/2005/08/04.pdf
  32. V. Petrov. History of developing the Algorithm of Solving Inventive Problems: ARIZ, Tel-Aviv, 2006 (in Russian).
  33. T. Sidorchuk. Thoughtivity for Kids: Developing Creativity, Imagination, Problem Solving and Language in Ages 3-8 Through TRIZ and Other Innovation Methods, Goal-QPC Inc., 2006
  34. A. Pinyayev. Functional Clues, in the TRIZ Journal, December 2006,
    http://www.triz-journal.com/archives/2006/12/08.pdf
  35. Litvin S. Main Parameters of Value: TRIZ-based Tool Connecting Business Challenges to Technical Problems in Product/Process Innovation,” in 7th Japan TRIZ Symposium
  36. Mann D. Systematic (Software) Innovation. IFR Press, 2008.
  37. USIT on Wikipedia. http://en.wikipedia.org/wiki/Unified_Structured_Inventive_Thinking
  38. Ivanov G. Algorithm of Solving Engineering Problems, 2009 (in Russian)
    http://www.trizway.com/art/search/221_2.html
  39. Petrov V. ARIZ 2010 version 3, 2010 (in Russian),
    http://triz-summit.ru/205253/203840/204230/205699/
  40. Wits W.W, Vaneker T. & Souchkov V. Full Immersion TRIZ in Education, in Proceedings of Int. Conference TRIZ Future 2010, Bergamo, Italy, p. 269-276.
  41. F Litvin, S., Feygenson, O., & Feygenson, N. Advanced Function Approach. In Procedia Engineering, 9, Elsivier. 92-102, 2011
  42. Rubin M. On Developing ARIZ-2014 Universal, in TRIZ Summit 2014, Prague
    http://triz-summit.ru/en/205040/
  43. FORMAT Handbook, http://www.format-project.eu/deliverables/format-handbook-digest
  44. Souchkov V. Glossary of TRIZ and TRIZ-related Terms, ver.1.0, The International TRIZ Association (MATRIZ), 2014
    http://matriz.org/wp-content/uploads/2012/10/TRIZGlossaryVersion1-2.pdf
  45. Hiltmann, K., Souchkov V., Thurnes, C., Adunka R., Koltze K., Livotov P., Mayer O., Müller W. Standard VDI 4521: Solving Inventive Problems with TRIZ (Status). In Proceedings of the TRIZfest 2014 International Conference, 247-255, Prague, 2014
  46. Website of the Official Foundation of G.S. Altshuller, Russia, www.altshuller.ru (in Russian)
  47. Website of the Online TRIZ Journal, www.triz-journal.com
  48. Website of Gen3 Partners, USA, www.gen3.com
  49. Website of Creax, Belgium www.creax.com
  50. Website of Ideation International, USA, www.ideationtriz.com
  51. Website of Invention Machine Corporation, www.invention-machine.com
  52. Website of SIT, Israel, www.sitsite.com
  53. Website of Systematic Innovation, Ltd www.systematic-innovation.com
  54. Website of ICG T&C, www.xtriz.com
  55. Website of ASIT, www.start2think.com
  56. Website of the European TRIZ Association, www.etria.eu
  57. Website of the International TRIZ Association, www.matriz.org
  58. Website of the TRIZ Summit, www.triz-summit.ru
  59. Website of the Altshuller Institute for TRIZ Studies, www.aitriz.org
  60. Website of BMGI, www.bmgi.com
  61. Personal communication in 1989-2008 with G. Altshuller, B. Zlotin, S. Litvin, V. Gerasimov, V. Tsourikov, N. Khomenko, V. Petrov.


O Autorze:

Valeri Souchkov, TRIZ Master ma wieloletnie doświadczenie z TRIZ i systematycznymi innowacjami od czasu gdy był współzałożycielem Invention Machine Labs w Mińsku w 1989 roku. Brał udział w rozwoju kilku narzędzi TRIZ, a także w szkoleniach i doradztwie ponad 250 firm na całym świecie.

W 2000 roku zainicjował i współtworzył Europejskie Stowarzyszenie TRIZ Association ETRIA (www.etria.net), a od 2003 kieruje ICG Training and Consulting (www.xtriz.com), holenderską spółką, która rozwija, stosuje i promuje techniki oraz narzędzia systemowej innowacyjności w technologii i biznesie. Jest także wykładowcą TRIZ i Systematycznej Innowacji na Uniwersytecie Twente oraz w TIAS Business School. Współpracuje również przy corocznych konferencjach TRIZ Europejskiego Stowarzyszenia TRIZ (ETRIA) oraz Międzynarodowego Stowarzyszenia TRIZ (MATRIZ). Można się z nim skontaktować przez e-mail: valeri@xtriz.com.


© 2008-2015 Valeri Souchkov, ICG Training & Consulting. All rights reserved.

© dla polskiego przekładu; triz.oditk.pl 2017

Tłumacze proszą o zgłaszanie wszelkich sugestii poprawek tego tekstu do michalas@oditk.pl