Najkrócej – czym jest TRIZ

Michał Hałas8 październik 2018 Podstawy TRIZ

TRIZ to metodologia i zestaw narzędzi, zwiększający efektywność innowacyjnego myślenia poprzez odblokowanie psychologicznych barier.

TRIZ to systematyczne podejście do generowania nieszablonowych pomysłów. Narzędzia TRIZ pomagają przełamać twórczą niemoc (schematyczność myślenia) u doświadczonych specjalistów poprzez inspiracje rozwiązaniami zapożyczonymi z innych dziedzin.

Na przykład schematycznym rozwiązaniem byłby robot za 250 tysięcy Euro do pakowania jogurtów do kartonów. Innowacyjnym było przerobienie końcówki linii produkcyjnej tak, aby jogurty „same” pakowały się do kartonów, co kosztowało tylko 60 tysięcy.

Film 1: Niestandardowe rozwiązanie - jogurty same pakują się do kartonów, zamiast zwykłego i dużo droższego robota.

TRIZ został stworzony dla inżynierów i największe zastosowanie ma przy rozwiązywaniu problemów technicznych i w R&D, choć znane są też nietechniczne przykłady użycia TRIZ.

Rys 1. W odróżnieniu od intuicyjnego podejścia TRIZ jest systematyczny i dużo bardziej efektywny.

TRIZ oparty jest na odkryciu Henryka Altszullera, że sednem każdego trudnego problemu jest wewnętrzna sprzeczność.

Mały i gruby pies nie jest sprzecznością, ale gruby i lekki już tak. A samochód tani i cichy, lub jeśli coś ma być izolujące ciepło, ale równocześnie przenikliwe dla ciepła, to są to przykłady wewnętrznych sprzeczności (przy czym ostatnią sprzeczność ma rozwiązaną w swoim futrze niedzwiedź polarny).

TRIZ ma na sprzeczności nieintuicyjne lekarstwa – proponuje całe zestawy sposobów na ich przełamywanie. Jest to nieintuicyjne, dlatego że dla sprzeczności zwykle poszukujemy kompromisu, kompromisy jednak dają rozwiązania przeciętne, a nie innowacyjne.

Rys 2. Przykład historycznej sprzeczności: łatwe do otwarcia dla dorosłych i trudne dla otwarcia dla dzieci. Przez wiele dekad producenci starali się silnie zakręcać butelki z substancją niebezpieczną, aby zabezpieczyć je przed dziećmi. Jednak był to kłopot dla sporej części starszych klientów.

Rys 3. Rozwiązanie tej sprzeczności (złamanego kompromisu): z jednej strony zabezpiecza przed dziećmi, a z drugiej pozwala na użycie nawet tym dorosłym, którzy mają mniej siły w rękach.

Wysoka efektywność TRIZ nie przychodzi jednak bez kosztów. Trudność stosowania tych narzędzi związana jest ze zmianą głęboko zakorzenionych nawyków myślowych. Zamiast swobodnego „rzucania” rozwiązań, jak ma to miejsce w burzy mózgów, TRIZ to systematyczne naprowadzanie na kolejne rozwiązania, aż do pełnego rozpracowania problemu i wielu oryginalnych pomysłów. Więcej w artykule TRIZ – jak zacząć .

Narzędzia TRIZ na dużą skalę stosują m.in. GE, Intel, Hyundai, LG, Samsung i Siemens. TRIZ nie wydaje się na początku zbyt łatwy, ale dobrze integruje się z Lean czy Six Sigma, gdy potrzeba nieprzeciętnych pomysłów. TRIZ to akronim (ros. Teoria Rieszenia Izobrietatielskich Zadacz) – Teoria Rozwiązywania Innowacyjnych Zadań.